Nieuwe Bolswarder componist ontdekt

En ik maar denken dat ik wel zo’n beetje alle krochten van de Bolswarder schaakgeschiedenis doorwrocht had. Nee dus. Omdat ik de eerste plaats had bereikt in de laddercompetitie van het Friesch Dagblad, mocht ik jongsleden donderdag van redacteur Dolf Wissmann een boekje in ontvangst nemen. Tot mijn grote verrassing ontdekte ik in dat boekje toch nog weer een nieuw hoofdstukje van de toch al zo rijke Bolswarder schaakgeschiedenis. Ik zal het toelichten.

Het boekje dat ik van Wissmann ontving is getiteld “64 Nederlandse componisten in 1964”. Het werd geschreven door Ele Visserman en vormt een uitgave van de Nederlandse Bond van Probleemvrienden. 

Het was de bedoeling van de samensteller om een boekje te maken met alle nog levende Nederlandse probleemcomponisten. Het lukte niet om ieders medewerking te verkrijgen en daarom besloot hij, mede met het oog op het kalenderjaar en het aantal velden van een schaakbord, om het bij 64 componisten te laten. Het werd een betrekkelijk dun boekje, 55 pagina’s omvattend, doch rijk van inhoud. Het bevat slechts twee foto’s doch die zijn van een zeldzame schoonheid. De prentjes zijn gemaakt tijdens de zomerbijeenkomst van de NBvP en het bijzondere is dat alle afgebeelde 24 personen (verdeeld over twee foto’s)met een wit overhemd zijn getooid. Slechts een hunner draagt geen das. Het zijn nog de dagen van orde en gezag en men spreekt vermoedelijk nog met ‘twee woorden’, maar op de achtergrond vermoed je al de Hans van Mielo’s en de Roelen van Duyn. Maar dit ter zijde.

De Friese inbreng in het boekje is niet gering. Kornelis Thomas Boersma uit Ee, mr. Pieter ten Cate oorspronkelijk uit Leeuarden, Govert Aliander Croes, oud- eerste tientalspeler van Philidor en de Friese hoofstedelingen  Bernardus Postma en Hendrik Kamstra passeren met hun composities de revue. Op pagina 45 vinden we echter nog iemand uit it Heitelân, en nog wel een hele geleerde ook: Prof. dr. ir. Philippus Schuurmans. En laat deze man op 17 december 1913 nu uitgerekend geboren zijn in….Bolsward.  Ik heb vluchtig even zijn naam gegoogled maar werd daar niet heel veel wijzer van. De titel van zijn proefschrift duikt op en hij heeft een boek geschreven over wiskunde en theologie. Maar waar hij als mathematisch phisicus doceerde kon ik niet gewaar worden. Wel kwam ik er achter dat hij in 1992 tussen Kerst en Oudjaar in Haarlem overleed en dat hij in Hichtum (onder de rook van Bolsward) ten grave werd gedragen. Ook een foto van zijn grafsteen is op het internet te bewonderen. 

Ten slotte heb ik nog even gekeken in de database van Nederlandse schaakproblemen. Daarin zijn vier composities van Schuurmans opgenomen. Uiteraard ga ik op zoek naar nadere achtergronden en ik hoop u binnenkort meer te kunnen vertellen over deze Bolswarder Philippus. Mogelijk was hij ooit lid van Westergoo. De stoffige archieven wachten! Naast apotheker Van der Werf dus nog een Bolswarder probleemcomponist!

Bijgaand al vast het probleem dat in het boekje uit 1964 werd opgenomen. Het betreffende probleem werd voor het eerst gepubliceerd in een Italiaans tijdschrift (L’Ital. Scacch, juli 1960.)

(De sleutel is Koningin gé drie)

Ysbrechtum, 18-02-2012   HJD