Boekje uit de kast (3)

Het boekje ‘Meesterlijk geschut’ verscheen in 1955, dus inmiddels 66 jaar geleden, bij uitgeverij W. ten Have N.V. in Amsterdam. Het heeft derhalve de pensioengerechtigde leeftijd bereikt en kan om heel veel redenen thans van een stille en rustige oude dag gaan genieten. Het is de vraag of het dat niet al lang doet. Hoeveel mensen zouden het nog in de kast hebben staan en hoeveel van hen zouden het boekje nog regelmatig raadplegen? Ik denk niet heel veel. Het boekje ontbeert een inleiding waarin verteld wordt wat precies de bedoeling is van het drukwerkje. En uit de inhoud wordt dat niet helemaal duidelijk. De eerste vijftig bladzijden worden gevuld met luchtig gekeuvel over uitleenlopende zaken als daar zijn: vrouwenschaak, het verhaal van de schaakmachine De Turk, het spelen van blindsimultaanseances en ga zo maar door. Vervolgens komen de meesters in beeld die in de titel worden beloofd. Hollandse meesters vooral die in de na-oorlogse jaren van zich deden spreken. Euwe, Donner, Van Scheltinga, Bouwmeester, Cortlever, en Prins komen voorbij en ook wordt een hoofdstukje gewijd aan onze eigen Haije Kramer. De schrijvers vertellen wat over de persoon en besluiten de hoofdstukjes met de bespreking van een partij. Enigszins merkwaardig is dat er ook een hoofdstuk is toegevoegd over Willem Jan Muhring, de man die ook als samensteller op het omslag van het boekje staat. Was zijn speelsterkte zodanig dat hij in dit rijtje thuishoorde? Vele jaren later zou Muhring vriend en vijand nog een keer verrassen met een vuistdikke ‘biografie’, samengesteld door Henneberke.
Er is een goede reden om het boekje niet in de papiercontainer te doen verdwijnen en dat is de verzameling illustraties van O.J. Milo. Het begint al met het meesterlijke omslag en verderop in het boek zijn een flink aantal best grappige tekeningen te vinden.
Haije Kramer krijgt in het boekje een goede recensie en de partij Bouwmeester – Kramer is het naspelen wel waard. Bijgaand het slot van de partij die in werkelijkheid in Beverwijk (Hoogoventoernooi 1954) werd gespeeld.

Stand na zwarts 24ste zet: g6-g5. Er dreigt natuurlijk stukwinst met 25. …. f4.
Kramer maakt het op de volgende manier heel keurig af: 25. Tdc2 f4 26. Ld2 Ld4 27. Le1 Tae8 28. Dxa4 fxg3 29. hxg3 Te6 30. Db3 g4 31. Ld2 Tf8 32. Tf1 Txf2 33. Txf2 Lxf2 34. Kxf2 Dxe2+ 35. Kg1 Dd1+ 36. Le1 Txe1+ 37. Kf2 Tf1+ en wit geeft op omdat het mat niet meer is te voorkomen.

HJD