Derde prins

Vond ik me daar zowaar nog een vooroorlogs boekje van Lodewijk Prins in mijn kast. “Combinaties uit de schaakpartij”, in 1935 in Den Haag of beter natuurlijk ’s-Gravenhage uitgegeven door G.B. van Goor zonen’s Uitgeversmij N.V. Honderdenvier pagina’s dik en, zo staat trots op het titelblad vermeld, ‘met 45 diagrammen’. Lang niet misselijk. In zijn voorwoord vertelt de schrijver dat het idee om dit boekje vol met fraaie combinaties op de merkt te brengen, is ontsproten aan de geest van W.A. T. Schelfhout, “en ten einde niemand van onze talrijke sterke spelers te kwetsen”, zo vertelt Prins, zijn er alleen combinaties opgenomen van Euwe, Van den Bosch en Landau en van de veel te jong gestorven Weenink en Noteboom.
De opzet van het boekje is verder vrij simpel: 43 stellingen met opdrachten als: “Wit wint geforceerd’, ‘Winstvoortzetting van wit gevraagd’ en ‘Zwart wint een pion’. In het tweede deel van het boekje worden de oplossingen getoond. In het nog computerloze tijdperk geeft Prins een waarschuwing vooraf: “Wat de analyses, waaraan veel zorg is besteed, betreft, wij ontvangen gaarne de eventueel andere resultaten van ernstige onderzoekingen.” Het zou interessant zijn om ‘de engines’ eens op de analyses van Prins los te laten. Had hij het bij het rechte eind of zag hij significante combinaties over het hoofd? Nog eens een exercitie voor later misschien, als alle andere onvervulde wensen ‘lang om let’ in vervulling zijn gegaan.
Het boekje bevat twee Friese tintjes. Op pagina 25 en 42 zien we Euwe in actie tegen respectievelijk dokter M. Bergsma en mr. G.S. Fontein. Bergsma (hij was afkomstig uit de Kop van Overijssel) werd op jonge leeftijd huisarts te Ferwerd en wist enige malen het Fries kampioenschap op zijn naam te schrijven. Later verhuisde hij naar het westen van het land en ontpopte hij zich als een sterke hoofdklasser. G.S. Fontein werd in Harlingen geboren en was de eerste Fries die wist door te dringen tot de eindronde van het Nederlands kampioenschap. In de nadagen van de Tweede Wereldoorlog verbleef hij met zijn kunstzinnige zuster in diverse hotels in Friesland. Toen dat bekend werd, speelde hij in onder meer Sneek en in De Wijnberg in Bolsward simultaan.
Wat ik hier evenwel graag laat zien is de fraaie combinatie die Salo Landau tijdens een simultaanseance te Dordrecht (29-02-1928) op de zwartwit geblokte mat legde.


Prins dia
Wit wint geforceerd, luidt de opdracht van Prins op pagina 22.
1. Dxh5 Kxh5 2. Pe5 g5 3. Le2+ g4 4. h3 Dh4 5. hxg4+ fxg4 6. Lg4 mat. Wat is het toch een mooi spel, dat schaken!